การเล่นแชร์เป็นหนึ่งในวิธีการออมเงินที่ได้รับความนิยมมาเป็นเวลานานในสังคมไทย โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่มีความเชื่อมโยงใกล้ชิด เช่น เพื่อน ครอบครัว หรือเพื่อนร่วมงาน คำว่า “แชร์” ในที่นี้ หมายถึง การร่วมกลุ่มกันสะสมเงินเป็นกองทุนเล็ก ๆ เพื่อช่วยเหลือกันและสนับสนุนกันในการเก็บเงินหรือออมเงินแบบสม่ำเสมอ รูปแบบการเล่นแชร์มีความหลากหลายและปรับเปลี่ยนไปตามวัฒนธรรมและพฤติกรรมการเงินของผู้คนในแต่ละชุมชน
การเล่นแชร์คืออะไร?
การเล่นแชร์คือ การที่กลุ่มคนหรือสมาชิกกลุ่มมารวมตัวกันและตกลงกันว่าจะรวบรวมเงินเข้ากองกลางในทุกเดือนหรือทุกระยะเวลาที่กำหนด โดยสมาชิกแต่ละคนจะต้องจ่ายเงินตามจำนวนที่ตกลงกัน ซึ่งจะมี “หัวหน้าวง” เป็นผู้จัดการวงแชร์ ทำหน้าที่เก็บรวบรวมเงินและดูแลการดำเนินการของวงให้เป็นไปตามกติกา สมาชิกในวงจะแบ่งสรรการรับเงินที่สะสมมาให้เป็นรอบ ๆ ตามที่กำหนด โดยในแต่ละรอบจะมีสมาชิกคนหนึ่งได้สิทธิ์รับเงินกองกลางที่สะสมทั้งหมดไปใช้
ประเภทของการเล่นแชร์
การเล่นแชร์มีหลากหลายประเภท แบ่งได้ตามรูปแบบและวัตถุประสงค์ของการเล่นแชร์ ดังนี้:
แชร์หมุนเวียน: รูปแบบนี้ถือเป็นรูปแบบพื้นฐานที่สุด สมาชิกแต่ละคนจะหมุนเวียนกันรับเงินไปตามรอบที่กำหนดไว้จนกว่าทุกคนในวงจะได้ครบทุกคน
แชร์ลงทุน: วงแชร์ประเภทนี้มีเป้าหมายในการสะสมเงินเพื่อการลงทุน โดยสมาชิกที่ได้รับเงินจะต้องนำไปลงทุน และเมื่อลงทุนแล้วได้กำไรจะต้องนำส่วนแบ่งกำไรกลับคืนสู่กลุ่มสมาชิก
แชร์เงินกู้ยืม: วงแชร์ประเภทนี้จัดทำขึ้นเพื่อช่วยเหลือสมาชิกที่มีความจำเป็นต้องใช้เงินกู้ โดยสมาชิกที่ต้องการกู้จะได้รับเงินไปใช้ก่อน แล้วจึงทยอยคืนเงินในแต่ละรอบ
แชร์สนับสนุนสังคม: แชร์ประเภทนี้มีเป้าหมายเพื่อการช่วยเหลือกันในด้านสังคม เช่น การออมเงินเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด
ประโยชน์จากการเล่นแชร์
การเล่นแชร์มีข้อดีหลายประการ ดังนี้:
เพิ่มแรงจูงใจในการออมเงิน: การเล่นแชร์เป็นวิธีหนึ่งในการส่งเสริมให้ผู้คนมีวินัยในการออมเงิน เนื่องจากสมาชิกต้องมีการจ่ายเงินเข้าสู่กองกลางในทุก ๆ รอบ
เข้าถึงเงินสดในยามจำเป็น: การเล่นแชร์เป็นช่องทางให้สมาชิกสามารถเข้าถึงเงินสดได้อย่างรวดเร็วเมื่อจำเป็น โดยไม่ต้องพึ่งพาการกู้ยืมจากธนาคาร
สร้างความสัมพันธ์อันดีในกลุ่ม: การเล่นแชร์ช่วยให้กลุ่มคนที่เข้าร่วมมีความเชื่อมโยงและสนิทสนมกันมากขึ้น เพราะต้องอาศัยความไว้วางใจในการร่วมมือกัน
ช่วยพัฒนาแรงผลักดันในชีวิต: การได้รับเงินจำนวนมากในบางช่วงรอบสามารถกระตุ้นให้สมาชิกนำไปใช้ในการเริ่มต้นธุรกิจหรือลงทุนในสิ่งที่มีคุณค่าได้
ความเสี่ยงและข้อควรระวัง
แม้การเล่นแชร์จะมีประโยชน์มากมาย แต่ก็มาพร้อมกับความเสี่ยงเช่นกัน โดยเฉพาะความเสี่ยงจากการถูกหลอกลวงในกรณีของ “แชร์ลูกโซ่” ซึ่งเป็นการหลอกลวงที่อ้างว่าเป็นการเล่นแชร์ แต่แท้จริงแล้วมีเจตนาที่จะหลอกเอาเงินจากผู้คนในรูปแบบการหาเงินโดยไม่จำเป็นต้องมีสินค้า ความเสี่ยงอื่น ๆ ได้แก่:
ความเสี่ยงด้านความน่าเชื่อถือของสมาชิก: หากสมาชิกในวงแชร์มีปัญหาในการจ่ายเงินหรือมีการขาดหาย อาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของวงแชร์โดยรวม
การขาดการควบคุมด้านกฎหมาย: การเล่นแชร์แบบชุมชนไม่ได้รับการควบคุมจากกฎหมาย ซึ่งอาจส่งผลให้ผู้เสียหายไม่สามารถหาวิธีการเรียกร้องคืนเงินได้หากมีปัญหา
การเสี่ยงต่อการถูกฉ้อโกง: เนื่องจากการเล่นแชร์ในชุมชนมีรูปแบบการเก็บเงินสด อาจมีการถูกโกงจากหัวหน้าวงแชร์หรือสมาชิกได้
ข้อแนะนำสำหรับการเล่นแชร์อย่างปลอดภัย
เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาและลดความเสี่ยงในการเล่นแชร์ มีข้อแนะนำสำหรับการเล่นแชร์อย่างปลอดภัยดังนี้:
เลือกวงแชร์ที่น่าเชื่อถือ: ควรเลือกวงแชร์ที่มีหัวหน้าวงและสมาชิกที่รู้จักกันเป็นอย่างดี และไว้วางใจได้ ควรเป็นคนที่มีความรับผิดชอบและมีชื่อเสียงที่ดีในชุมชน
ตรวจสอบข้อมูล: ก่อนเข้าร่วมวงแชร์ ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าไม่มีสมาชิกคนใดมีประวัติการฉ้อโกง หรือมีการหลอกลวงมาก่อน โดยเฉพาะในวงแชร์ที่ไม่รู้จักกัน
เก็บหลักฐานการจ่ายเงิน: ในการจ่ายเงินเข้าสู่กองกลาง ควรเก็บหลักฐานการโอนหรือหลักฐานการจ่ายเงินไว้เสมอ เพื่อเป็นหลักฐานในกรณีที่เกิดปัญหาในอนาคต
ไม่เสี่ยงเกินไป: การเล่นแชร์ควรเป็นการออมเงินที่ไม่กระทบต่อชีวิตประจำวัน ควรหลีกเลี่ยงวงแชร์ที่มีการจ่ายเงินสูงเกินไปหรือมีการเล่นแชร์ที่มีการเปลี่ยนแปลงกติกาบ่อย ๆ
ผลกระทบทางสังคมของการเล่นแชร์
การเล่นแชร์มีผลกระทบทางสังคมในหลายด้าน ดังนี้:
การสร้างกลุ่มชุมชน: การเล่นแชร์ช่วยสร้างกลุ่มชุมชนและสร้างความเชื่อมโยงกันในกลุ่มคนที่เล่นแชร์ร่วมกัน ทำให้เกิดความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นระหว่างสมาชิก
ส่งเสริมวัฒนธรรมการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน: วงแชร์มีบทบาทในการส่งเสริมวัฒนธรรมที่ดีในการช่วยเหลือซึ่งกันและกันในยามที่ต้องการ โดยเฉพาะในกรณีที่สมาชิกคนหนึ่งมีความจำเป็นด้านการเงิน
ผลกระทบเชิงลบในกรณีแชร์ลูกโซ่: หากเกิดกรณีแชร์ลูกโซ่ จะมีผลกระทบอย่างมากต่อสังคม โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่ได้รับความเสียหาย ทำให้เกิดความไม่ไว้วางใจระหว่างกัน และลดความเชื่อมั่นในระบบการเงินของชุมชน
สรุป
การเล่นแชร์เป็นวิธีการออมเงินและการลงทุนที่ยังคงได้รับความนิยมในสังคมไทยเนื่องจากความสะดวกและความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดระหว่างผู้เข้าร่วม อย่างไรก็ตาม การเล่นแชร์ก็มีความเสี่ยงที่ต้องพิจารณา โดยเฉพาะการหลอกลวงแบบแชร์ลูกโซ่ซึ่งมีผลกระทบต่อผู้เข้าร่วมและสังคมโดยรวม ผู้ที่สนใจการเล่นแชร์ควรศึกษาและพิจารณาให้รอบคอบ ทั้งนี้ เพื่อให้การเล่นแชร์เป็นวิธีการออมเงินที่ปลอดภัยและเป็นประโยชน์ต่อทุกฝ่ายในชุมชน
